
Polska, tak jak inne kraje członkowskie, ma obowiązek wprowadzenia przepisów krajowych dotyczących ochrony sygnalistów, czyli osób zgłaszających naruszenia prawa. Czas na wprowadzenie przepisów minął 17 grudnia 2021 r. Do wskazanego dnia krajowa ustawa o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa nie weszła w życie.
Jakie kroki poczyniła Polska, aby spełnić wymagania dotyczące ochrony sygnalisty?
Ustawodawca krajowy dość późno zajął się tak ważnym tematem. Wszystkie kraje członkowskie miały na wprowadzenie stosownych przepisów dwa lata. Krótko przed upływem tego terminu mogliśmy zapoznać się z pierwszym projektem krajowej ustawy, który trafił do konsultacji publicznych. Po analizie przedłożonych stanowisk, w kwietniu 2022 r. otrzymaliśmy drugi projekt ustawy. Drugi projekt ustawy w wielu kwestiach powiela zapisy dyrektywy o ochronie sygnalistów. Doprecyzowuje tylko kwestie, które ustawodawca unijny zostawił w gestii krajów członkowskich.
Co zawiera drugi projekt ustawy o sygnalistach?
Projekt jasno wskazuje podmioty, które zobowiązane są do wprowadzenia rozwiązań ochrony sygnalistów. Są to podmioty, na rzecz których wykonuje pracę co najmniej 50 osób. Limit ten nie dotyczy podmiotów działających w sektorze finansowym. Zwolnione z obowiązku są gminy zamieszkane przez mniej niż 10 tys. mieszkańców.
Podmioty zobowiązane do ustanowienia kanałów wewnętrznych przyjmowania zgłoszeń muszą uchwalić stosowne procedury i wyznaczyć pracowników lub podmiot zewnętrzny do przyjmowania i obsługi zgłoszeń. Nie ma obowiązku przyjmowania zgłoszeń anonimowych.
Podmioty zobowiązane do przyjmowania zgłoszeń zewnętrznych od sygnalistów
Do ustanowienia zewnętrznych kanałów przyjmowania zgłoszeń zobowiązany jest Rzecznik Praw Obywatelskich (RPO) oraz organy publiczne. Przeczytajcie więcej na https://sygnalista24.info/nowy-projekt-ustawy-o-sygnalistach-z-dnia-6-04-2022r/. RPO przyjmuje zgłoszenia oraz przekazuje je właściwym organom publicznym. Pełni również rolę informacyjno-opiekuńczą dla sygnalisty.
Organ publiczny to naczelne i centralne organy administracji rządowej, organy państwowe z wyłączeniem RPO, organy wykonawcze JST, regionalne izby obrachunkowe, Szef Sztabu Generalnego WP, Komendant Główny Straży Pożarnej oraz Urząd Komisji Nadzoru Finansowego. Podmioty te wykonują działania następcze i komunikują się z sygnalistą.